Program własny "Świat Emocji Malucha"
W Naszej grupie od września 2024 roku realizowany będzie program własny pod tytułem „Świat emocji malucha”. Autorem programu jest wychowawca grupy mgr Monika Małolepsza-Pawlak.
Większość dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną nie potrafi mówić o swoich uczuciach, stąd też narodził się pomysł opracowania w/w programu - aby umożliwić wychowankom aktywne doświadczanie i przeżywanie własnych emocji. Zaproponowane metody i techniki pracy będą na tyle różnorodne, aby każde dziecko odnalazło coś dla siebie.
Życiu małego dziecka szczególną rolę przypisuje się jego umiejętnościom poznawania otaczającego świata, rozumienia go, dostrzegania związków w nim zachodzących i współdziałania.
A tak wielu osobom przychodzi z trudnością nawiązanie i utrzymanie pozytywnych kontaktów z innymi ludźmi, włączenie się do grupy, wykazywanie zrozumienia, wycofanie się i konstruktywne radzenie sobie z problemami i konfliktami. Wszystkie te elementy są niezbędne, by sprostać wymaganiom, jakie przed dziećmi stawia świat. Dzieci są wrażliwsze i bardziej emocjonalne, okazują swoje uczucia i nastroje w sposób bardzo spontaniczny, ale nierzadko nieadekwatnie do sytuacji. Nie są świadome, skąd biorą się ich uczucia, jak sobie z nimi radzić i kierować. Jeśli nie zapewni się im odpowiedniej wiedzy i umiejętności w tym zakresie, to taki stan rzeczy może stać się przyczyną wielu zaburzeń w rozwoju psychicznym dziecka. Człowiek nie potrafiący identyfikować własnych uczuć, nie będzie też potrafił wczuwać się w nastroje, emocje i potrzeby innych ludzi.
Potrzeba stworzenia tego programu wyniknęła z zaobserwowanej przez autorkę tendencji wśród małych dzieci do zachowania się i działania pod wpływem emocji – emocji, których najczęściej nie rozumieją. Zainspirowała ją również seria książek dla dzieci pt. „Świat emocji”. Książki te poświęcone są kształtowaniu u najmłodszych umiejętności radzenia sobie z emocjami oraz ich rozumieniu. Każde dziecko zmaga się ze swoimi emocjami, próbuje je odczytać i zrozumieć zarówno u siebie, jak i u rówieśników. Umiejętność ta pomaga najmłodszym lepiej funkcjonować nie tylko w grupie ale też lepiej rozumieć otaczający świat. Moment przekraczania przez dziecko progu przedszkola jest trudnym przeżyciem, dlatego konieczne jest wspieranie go przez rodzinę i nauczycieli. Dla wielu dzieci i rodziców jest to okres trudny i stresujący, wywołujący lęk, złość, upór i gniew. Wynika to z tego, iż dziecko zostaje wyrwane z środowiska rodzinnego, które dotychczas gwarantowało mu poczucie stabilności i bezpieczeństwa oraz zrozumienie tego, co się wokół niego dzieje. Z dnia na dzień zostaje wprowadzone w nieznane środowisko, nowe otoczenie, przestrzeń i osoby co sprawia, że nie jest w stanie kontrolować i rozumieć sytuacji i odczuwa ją jako zagrożenie. Program stanowi propozycję działań ułatwiających adaptację dzieci w przedszkolu oraz pomoc
w rozumieniu i opanowywaniu emocji przez dzieci. Zadania programu:
- skrócenie okresu przystosowania się dzieci w przedszkolu;
- pomoc dzieciom w przystosowaniu się do warunków panujących w placówce;
- zmniejszenie obaw i niepewności rodziców związanej z oddaniem dziecka pod opiekę personelu placówki;
- nawiązanie pozytywnej relacji z rodzicami, która ma udoskonalić dalszą współpracę w procesie edukacyjno-wychowawczym dzieci;
- zwrócenie uwagi rodziców na potrzeby emocjonalne dzieci;
- wzmacnianie dorosłych w roli rodziców.
Główne cele programu to:
- stworzenie warunków organizacyjnych, wychowawczych i edukacyjnych do właściwej adaptacji dziecka w przedszkolu;
- budowanie atmosfery wzajemnego zaufania, akceptacji i bezpieczeństwa;
- uświadomienie dzieciom wartości wynikających z poznania i zrozumienia własnych stanów emocjonalnych oraz odczuć i uczuć innych osób.
Celem prowadzonych zajęć będzie:
- służyć rozwojowi dziecka;
- pomoc dzieciom w adaptacji nowych warunków panujących w przedszkolu;
- wyrabiać umiejętność współżycia w zespole;
- wdrażanie do pozytywnych kontaktów w grupie;
- organizować sytuacje umożliwiające opisywanie i wyrażanie własnych stanów emocjonalnych poprzez różnorodne formy ekspresji werbalnej i niewerbalnej;
- rozwijać umiejętności kontrolowania własnych emocji i zachowania;
- zwrócenie uwagi dzieci na istnienie różnych stanów emocjonalnych i ich nazywanie;
- kształtowanie umiejętności wyrażania uczuć;
- poszukiwać pozytywnych wartości i promować właściwe zachowania;
- nabywać umiejętności wczuwania się w stany emocjonalne innych (empatia).
Program został podzielny na dwa działy tematyczne. Cele poszczególnych zajęć częściowo pokrywają się, współwystępują, służąc realizacji nadrzędnych zadań. Nauczyciela realizującego program cechuje przede wszystkim postawa akceptacji, życzliwości, miłości oraz umiejętności indywidualnego traktowania każdego dziecka. Obowiązkiem każdego nauczyciela jest stworzenie klimatu bezpieczeństwa, zaufania oraz zachęty do współpracy. Ważna jest postawa otwarta, a także twórcza i inspirująca.