W życiu każdego człowieka, każdego dnia pojawiają się różnego rodzaju emocje. Jedne miłe takie jak radość, zadowolenie, a inne nie przyjemne takie jak strach, smutek, złość. Jednak wszystkie emocje są tak samo ważne i nie należy dzielić je na dobre i złe.

Emocje w rodzinie informują o zaspokojonych lub niezaspokojonych potrzebach. Dlatego tak ważne jest, aby rodzice akceptowali wszystkie emocje dziecka i pomagali dzieciom nauczyć się właściwie te emocje wyrażać. Każde zachowanie dziecka, wynika z odczuwania jakiejś emocji, ważne jest, aby rodzic starał się te emocje nazwać i zrozumieć, a nie oceniać ich. Należy odnosić się jedynie do zachowań, które np. naruszają granice.

Przykład: Jaś pobił brata, ponieważ zepsuł mu budowlę.

prawidłowa reakcja: Rozumiem, że jesteś zły z powodu zepsutej budowli. Nie zgadzam się jednak na to, żebyś bił brata.

Emocje determinują zachowania i to właśnie one powinny podlegać kontroli, a nie emocje. Akceptacja emocji, ich nazywanie i stwarzanie przestrzeni do ich przeżywania pomaga dziecku radzić sobie z emocjami.

Nauczenie dzieci kontrolowania emocji nie jest łatwe, ale nie niemożliwe. Aby wspierać dziecko, należy:

· Okazywać emocjonalne wsparcie – podczas wybuchu złości u dziecka dochodzi do przeciążenia ich systemy regulacji emocji, trudno jest wymagać wtedy żeby dziecko samo się uspokoiło. Należy okazać wsparcie, np. poprzez przytulenie, czy trzymanie za rękę i powiedzenie jestem przy Tobie. Dzięki temu mózg dziecka szybciej wróci do równowagi.

· Uczyć dziecko nazywania i rozróżniania emocji – zarówno tych dobrych jak i tych złych. Rozmawianie o emocjach w codziennych sytuacjach, np. Cieszysz się że idziemy na plac zabaw, bo lubisz się huśtać ? ; Widzę, że jesteś zdenerwowany, ponieważ podarł się Twój rysunek.

Ważne jest też mówienie dziecku o swoich emocjach, np. byłam dziś bardzo zdenerwowana ponieważ zaspałam do pracy; Cieszę się, że mam dziś urlop bo lubię spędzać z Tobą czas.

Pomocne są też książki, poruszające tematykę przeżywania emocji, np. „Self-reg. Opowieści dla dzieci”, „Wielka księga emocji”, „Jesteś ważny Pinku!”, „Przygody Jadzi Pętelki”.

· Pokazywać dzieciom konstruktywne sposoby wyrażania emocji – warto przegadać z dzieckiem co pomaga nam rozładować emocje, wspólnie ustalić jakie metody wyładowania złości będziemy akceptować w naszym domu. I tak dla jednych sposobem będzie np. wytupanie złości, dla innych darcie papieru, czy uderzanie w poduszkę, a dla jeszcze innych rysowanie złości. Ważne jest, aby dziecko uczestniczyło w wyborze sposobów na złość, i żeby rozmawiać na ten temat, przypominać o tym, wtedy kiedy dziecko jest spokojne. Wiadomo, że nie od razu dziecko będzie o tym pamiętało w chwili wybuchu emocji.

Pamiętajmy, że dzieci uczą się przez naśladownictwo, dlatego warto samemu również korzystać z ustalonych sposobów rozładowania złości. Można powiedzieć np. Ale jestem zdenerwowana muszę podrzeć kilka kartek - i faktycznie to zrobić. Jeśli jednak rodzic podczas kłótni podnosi głos i krzyczy, to bardzo prawdopodobne, że dziecko zachowa się dokładnie tak samo, kiedy będzie odczuwało trudne emocje.

Emocje obecne są w naszym życiu na każdym kroku, pozwólmy zatem dzieciom przeżywać każde emocje i dajmy im do tego przestrzeń.

Opracowała
Joanna Leśniewska